Strategia SSP „Iustitia” dotyczaca działań w krótkim, średnim i długim horyzoncie czasowym

11. Sprawy frankowe: możliwość odstąpienia od uzasadnień, wsparcie AI, elektroniczne

Problem:

Sprawy frankowe zatkały sądy okręgowe. Inne sprawy cywilne, dotyczące tak ważnych spraw jak np. odszkodowanie czy renta dla ciężko chorych, poszkodowanych wypadkami drogowymi, muszą czekać w kolejce na wokandę z tysiącami spraw frankowych. Problemem nie jest samo rozstrzyganie powtarzalnych spraw, lecz konieczność pisania obszernych (często kilkudziesięciostronicowych) uzasadnień.

Rozwiązanie:

Umożliwienie sądom I instancji, na wzór obecnej regulacji z art. 357 § 6 KPC odstąpienia od uzasadnienia wyroku, jeżeli w całości uwzględnia zawarty w pozwie lub innym piśmie żądanie strony i podziela argumenty strony przytoczone na jego poparcie, a pismo to zostało doręczone uprzednio stronie przeciwnej. Wówczas termin do złożenia apelacji biegłby od ogłoszenia wyroku wraz z postanowieniem o odstąpieniu od sporządzania tradycyjnego uzasadnienia.

Ponadto zasadne jest wprowadzenie systemu elektronicznego w sprawach frankowych pozwalającego na zaproponowanie przez system dla sędziego propozycji wyroku wraz z uzasadnieniem.

Podłączenie sądów frankowych do narzędzia analizy klauzul abuzywnych, którym dysponuje UOKIK (ARBUZ). Umożliwienie ponadto ekstrakcji danych z umów i pozwów z użyciem AI, przygotowywanie projektów uzasadnień z użyciem AI.

Możliwa perspektywa czasowa działań: średnioterminowa.

12. Zmiana przepisów umożliwiających orzekanie w wydziałach rodzinnych asesorów sądowych

Problem:

Na mocy art. 2 § 1a pkt 3 Prawa o ustroju sądów powszechnych asesorzy są praktycznie w całości wyłączeni od rozpoznawania spraw rodzinnych, opiekuńczych i nieletnich. W sytuacji zablokowania konkursów przed neoKRS i rosnącej tendencji do przekształcania zwalnianych etatów sędziowskich w asesorskie, sprzyja to wzrostowi zaległości w tej kategorii spraw. Takie rozwiązanie jest również niekorzystne dla samych asesorów, którzy po objęciu urzędu sędziego są niejednokrotnie kierowani do orzekania w wydziałach rodzinnych i nieletnich nie mając żadnego doświadczenia w tym zakresie.

Rozwiązanie:

Wskazany byłby powrót do możliwości orzekania przez asesorów w tych sprawach z niewielkim zakresem wyłączenia, np. sprawy o przysposobienie czy umieszczenie w schronisku dla nieletnich (analogicznie do regulacji z art. 2 § 1a pkt 1 Prawa o ustroju sądów powszechnych). W tym celu należy zmienić przywołane wyżej przepisy.

Możliwa perspektywa czasowa działań: średnioterminowa.