Strategia SSP „Iustitia” dotyczaca działań w krótkim, średnim i długim horyzoncie czasowym

13. Poprawa aktualnej sytuacji finansowej sądownictwa i wsparcie zasobów kadrowych w sądach

Problem:

Brak wykwalifikowanych pracowników sekretariatów i asystentów sędziego. Stała rotacja pracowników niezadowolonych z warunków pracy i płacy, co prowadzi do braku wsparcia technicznego i administracyjnego dla sędziów. Sędziowie zamiast koncentrować się na pracy orzeczniczej wykonują często zadania o charakterze technicznym, które możliwe są do wykonania przez pracowników sekretariatów. Odsuwa to sędziów od najistotniejszego zadania jakim jest praca orzecznicza.

Rozwiązanie:

Nakładanie dodatkowych czynności technicznych na sędziów jest wadliwe z punktu widzenia racjonalnego gospodarowania zasobami kadrowymi. Sędzia powinien koncentrować się na pracy orzeczniczej oraz dysponować pomocą wykwalifikowanych pracowników. Konieczna jest zatem ogólnie reforma statusu urzędników sądowych, w tym zmiana zasady wynagradzania, z uwzględnieniem specyfiki poszczególnych zawodowych grup pracowniczych. W sądach powinni zostać w większym zakresie niż dotychczas zatrudnieni asystenci, ale nowe etaty asystenckie powinny zostać zagwarantowane dla asystentów o wysokim poziomie merytorycznym. Zapowiadane otwarcie zatrudniania dla studentów prawa, a więc osób niemających odpowiedniej wiedzy prawniczej jest złym rozwiązaniem. Osoby takie nie będą stanowiły wsparcia merytorycznego wymaganego dla asystentów sędziego i stanowi dezawuację akademickiego systemu szkolenia. Dodatkowo pomimo iż w całym kraju nastąpiło wyrównanie wskaźnika etatów asystentów do poziomu 0,5, pozostaje wciąż aktualny postulat podwyżki wynagrodzeń asystentów. Wynagrodzenie to powinno być zróżnicowane uwzględniające poziom umiejętności, staż pracy itp. Postulat ten jest aktualny także w odniesieniu do pracowników sekretariatów.

Możliwa perspektywa czasowa działań: długoterminowa.

14. Wprowadzenie rozwiązań dotyczących biegłych sądowych i mediatorów

Problem:

Wpływ na sprawne działanie sądów mają także podmioty, które realizują zadania na wniosek sądu – biegli, czy mediatorzy. Poprawa zasad wynagradzania powinna dotyczyć także właśnie tych osób, których praca wpływa na funkcjonowanie szeroko rozumianego wymiaru sprawiedliwości i sprawność postępowania sądowego.

Rozwiązanie:

Konieczne wydaje się zwiększenie wynagrodzeń biegłych sądowych oraz mediatorów, a także wprowadzenie jednolitych rejestrów: rejestru biegłych sądowych i rejestru mediatorów, co umożliwi sprawne korzystanie z tych usług. Można to zrobić w drodze rozporządzenia. Wzmocni to prawo do sądu poprzez rozszerzenie dostępu do tych specjalistów (zwłaszcza biegłych). Dodatkowo wskazany rejestr informatyczny z dostępem na poziomie każdego sędziego i pracownika sekretariatu, który pozwalałby na szybsze kierowanie sprawy do odpowiedniego biegłego czy mediatora. Ponadto wprowadzenie rejestru mediatorów stanowiłoby formę promowania alternatywnych metod rozwiązywania sporów (ADR) wśród sędziów, co ma szczególne znaczenie dla spraw cywilnych, rodzinnych, czy gospodarczych.

Możliwa perspektywa czasowa działań: długoterminowa.