Strategia SSP „Iustitia” dotyczaca działań w krótkim, średnim i długim horyzoncie czasowym

7. Przeciwdziałanie luce kadrowej w najbliższych latach

Problem:

Proces nominacji sędziego jest długotrwały, z reguły zajmuje kilka lub kilkanaście miesięcy (przy założeniu działania legalnej KRS). Od lat głównym źródłem kandydatów na stanowiska sędziów sądów rejonowych są absolwenci Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury. Ich liczba jest limitowana liczbą osób przyjmowanych na aplikację, która trwa 3 lata. Liczbę tych osób określa w każdym roku Minister Sprawiedliwości (z reguły w kwietniu/maju na aplikację stacjonarną i październiku/listopadzie na aplikację uzupełniającą). Oznacza to, że w kwietniu 2025 r. zdecyduje się ilu absolwentów KSSiP będzie mogło zasilić sądy rejonowe w czerwcu 2028 r. Liczby te powinny być dostosowane do liczby zwolnionych stanowisk przez sędziów odchodzących w stan spoczynku oraz liczby neosędziów, którzy przyszli z innych zawodów, więc utracą prawo do orzekania (przynajmniej w okresie przejściowym).

Rozwiązanie:

Konieczne jest sporządzenie analizy dotyczącej odchodzących i zaplanowanych do odejścia w stan spoczynku w latach 2020–2027 sędziów oraz zestawienie jej z liczbą absolwentów KSSiP. W razie potrzeby należy już w kwietniu 2025 r. zaplanować zwiększenie naboru na aplikację sądową celem zniwelowania skutków luki kadrowej.

Możliwa perspektywa czasowa działań: krótka.

8. Delegacje sędziów do sądów wyższego szczebla zgodne ze standardami europejskimi

Problem:

Zgodnie z wyrokiem TSUE z 16.11.2021 r. w sprawach połączonych C-748/19, C-749/19, C-750/19, C-751/19, C-752/19, C-753/19 i C-754/19, delegowanie sędziów przez Ministra Sprawiedliwości, wymaga poddania kontroli sądowej decyzji Ministra Sprawiedliwości o odwołaniu sędziego z delegowania. Ponieważ odwołanie sędziego z delegowania bez jego zgody może spowodować dla niego skutki analogiczne do tych, z którymi wiążą się kary dyscyplinarne, TSUE wskazał, że wymagane jest, aby system regulujący zastosowanie takiego środka był obwarowany wszelkimi gwarancjami koniecznymi do uniknięcia ryzyka wykorzystania do politycznej kontroli treści orzeczeń sądowych, środek ten powinien podlegać zaskarżeniu na drodze sądowej zgodnie z procedurą w pełni gwarantującą prawa zapisane w art. 47 i 48 Karty Praw Podstawowych.

Opracowany w Ministerstwie Sprawiedliwości projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz ustawy – Prawo o ustroju sądów wojskowych (Druk sejmowy Nr 988) regulujący kwestie dotyczące delegacji sędziowskich nie przewiduje takiego rozwiązania.

Rozwiązanie:

Należy uzupełnić regulację wynikającą z wyroku TSUE z 16.11.2021 r. w zakresie możliwość sądowej kontroli odwołania z delegacji sędziego.

Możliwa perspektywa czasowa działań: krótka.