Doktorat honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego dla SędziegoJacka Gudowskiego

Jacek Gudowski – biografia

Jacek Gudowski urodził się 23.7.1949 r. w Żabnie, starym miasteczku położonym na północ od Tarnowa, jest jednak na wskroś krakowianinem, bo tuż po urodzeniu osiadł w Krakowie i tu zapuścił korzenie. Wyrósł na krakowskim Starym Mieście, nieopodal Rynku Głównego, tuż przy Plantach, a wychował się na Kazimierzu, gdzie – spoglądając z okien na Wawel i na Skałkę – do dzisiaj mieszka. Mimo że od ponad 30 lat oddaje część swojego życia Warszawie, jest zdeklarowanym krakusem, znawcą miasta, jego topografii i historii, w tym także historii prawa i sądownictwa. Na każdym kroku podkreśla związki z Krakowem, krzewiąc jego etos, tradycje i specyficzny – nierzadko sięgający jeszcze XIX w. – intelektualny klimat.

W 1967 r. ukończył renomowane, w owym czasie najlepsze w kraju I Liceum Ogólnokształcące im. Bartłomieja Nowodworskiego, najstarszą szkołę średnią w Polsce, założoną w 1588 r., przygotowującą młodzież do studiów w Akademii Krakowskiej. „Nowodworek” na zawsze uformował jego umysł jako harmonijne zjednoczenie pierwiastków humanistycznych i ścisłych, predestynujących go – jak się potem okazało – do zawodu prawnika.

Studia na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego odbył w latach 1967–1971, mając jeszcze szansę poznać wielu wybitnych „przedwojennych” profesorów – Jana Gwiazdomorskiego, Kazimierza Przybyłowskiego, Adama Vetulaniego, Stefana Grzybowskiego, Władysława Siedleckiego, Władysława Woltera – słuchać ich wykładów, a u niektórych zdawać egzaminy.

W latach 1971–1973 odbył aplikację etatową w Sądzie Wojewódzkim w Krakowie, pozostając pod szczególnym wpływem wybitnego sędziego dr. Jana Niejadlika, sędziego Sądu Najwyższego w latach 1977–1990. Egzamin sędziowski zdał we wrześniu 1973 r., a 11.10.1973 r. został mianowany asesorem sądowym w okręgu Sądu Wojewódzkiego w Krakowie, skierowanym do orzekania w Sądzie Powiatowym w Bochni. Na stanowisko sędziego Sądu Rejonowego w Bochni powołano go 9.8.1975 r., powierzając mu od 1.9.1975 r. funkcję przewodniczącego Wydziału I Cywilnego w tym Sądzie. Orzekał w sprawach procesowych i nieprocesowych, a także nadzorował pracę komornika sądowego. W 1980 r. ukończył Studium Podyplomowe Wymiaru Sprawiedliwości w Krakowie, afiliowane przy Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego, współorganizowane przez Sąd Wojewódzki w Krakowie.

Dnia 21.5.1980 r. został powołany na stanowisko sędziego Sądu Wojewódzkiego w Tarnowie, gdzie orzekał w sprawach cywilnych rozpoznawanych w drugiej instancji. Od 1985 r. był przewodniczącym Wydziału Cywilnego, wykonując także obowiązki wizytatora. Pełnił również funkcję rzecznika dyscyplinarnego oraz wykładał prawo cywilne na szkoleniach aplikantów okręgu Sądu Wojewódzkiego w Krakowie.

Od 1.9.1987 r. powrócił do Krakowa na stanowisko sędziego Sądu Wojewódzkiego, gdzie objął funkcję wizytatora ds. cywilnych. Upowszechniał nowe, nietypowe metody wizytacyjne, kładące nacisk nie na dominującą wtedy statystykę, lecz na aspekty merytoryczne, czyniąc starania, aby każda sprawa była załatwiana sprawnie i trafnie. Prowadził także seminaria z asesorami sądowymi, pomagając im w rozwiązywaniu doraźnych problemów orzeczniczych i warsztatowych. Orzekał w sprawach cywilnych rewizyjnych oraz szkolił aplikantów sądowych. Był inicjatorem i redaktorem biuletynu Sądu Wojewódzkiego w Krakowie, który w latach 1987–1991 ukazywał się pod tytułem „Krakowski Przegląd Sądowy”. Był to w tamtym czasie jedyny w Polsce biuletyn wydawany przez sąd powszechny, dotyczący problemów orzecznictwa.

W styczniu 1990 r., w wyniku zmian ustrojowych zapoczątkowanych postanowieniami „Okrągłego stołu”, został wybrany przez Zgromadzenie Ogólne Sędziów Sądu Wojewódzkiego w Krakowie jednym z ich przedstawicieli w Ogólnopolskim Zebraniu Przedstawicieli Zgromadzeń Ogólnych Sędziów w Sądach Wojewódzkich, a jednocześnie kandydatem na członka Krajowej Rady Sądownictwa. Wybory te były pierwszym w historii polskiego sądownictwa – uwzględniając także okres międzywojenny – przejawem pełnej samorządności i demokracji w środowisku sędziowskim. Następnie, dzięki wyborowi dokonanemu przez Zgromadzenie Przedstawicieli, też w pełni wolnemu i demokratycznemu, został członkiem Krajowej Rady Sądownictwa na kadencję 1990–1994.

1.7.1990 r. został powołany na stanowisko sędziego Sądu Najwyższego w Izbie Cywilnej, w której orzekał do 27.4.2020 r., kiedy niekonstytucyjne zmiany kadrowe i organizacyjne dokonywane w Sądzie Najwyższym zmusiły go do odejścia w stan spoczynku. W latach 2000–2020 był przewodniczącym Wydziału III Problemowego w Izbie Cywilnej, kilka kadencji zasiadał w kolegium Sądu Najwyższego, zastępował też Prezesa Sądu Najwyższego kierującego pracą Izby Cywilnej. Cały czas orzekał, biorąc udział w wydaniu tysięcy orzeczeń, wielokrotnie publikowanych w urzędowym zbiorze orzecznictwa.

W okresie 1991–2020 w tzw. zielonych zeszytach Sądu Najwyższego opublikowano łącznie ponad 350 orzeczeń wydanych w sprawach, w których był sprawozdawcą i autorem uzasadnienia – w tym trzynaście uchwał w składach powiększonych, a wśród nich uchwałę pełnego składu SN, uchwałę połączonych Izb oraz uchwałę pełnego składu Izby. W latach 1995–1998, gdy sędziowie SN z mocy ustawy zasiadali w wyższych sądach dyscyplinarnych korporacji zawodowych, był przewodniczącym i sędzią Krajowego Sądu Lekarsko-Weterynaryjnego przy Krajowej Izbie Lekarsko-Weterynaryjnej.