W dniach 20–21.9.2018 r. odbyły się przesłuchania przez Zastępcę Rzecznika Dyscyplinarnego sędziów znanych z obrony niezawisłości sędziów i niezależności sądów. Wszczęcie postępowania wobec sędziów znanych z obrony niezależności sądów trzeba traktować poważnie. Niebawem zacznie działać Izba Dyscyplinarna w SN, która jest obsadzona w większości przez osoby bliskie PiS lub bliskie obecnemu ministrowi sprawiedliwości. Partia rządząca nie ukrywa, że Izba ma pomóc w usuwaniu z zawodu sędziów, których działania im się nie podobają. Krystian Markiewicz, Bartłomiej Przymusiński i Igor Tuleya mają się tłumaczyć z występów w mediach, podczas których krytykowali nową KRS. Wezwania i groźba dyscyplinarek to knebel, który ma uciszyć sędziów krytycznych wobec „reform” Ministra Sprawiedliwości Zbigniewa Ziobry. Sędzia Ewa Maciejewska zaś ma się tłumaczyć z zadanego pytania prejudycjalnego.

W tych dniach wielu z nas było przed siedzibą KRS, aby wyrazić wsparcie dla naszych koleżanek i kolegów, a także dać wyraz oburzeniu wobec takiego traktowania niezawisłych sędziów.

Kochani, obawiamy się, że obecne działania zastępców rzecznika dyscyplinarnego podejmowane nie tylko wobec wyżej wymienionych, ale także wobec Moniki Frąckowiak, Olimpii Barańskiej-Małuszek czy Arkadiusza Krupy mogą stanowić jedynie wstęp do znacznie poważniejszych działań, mających na celu ukrócenie krytyki obecnych „reform” sądownictwa. Jedyne, co możemy temu przeciwstawić, to jeszcze silniejsze więzy przyjaźni, lojalności i solidar­ności.

Wiemy jak ciężka jest nasza praca, z iloma problemami i przeciwnościami borykamy się na co dzień i jak ograniczony jest nasz czas. Mamy więc świadomość, że nie każdy może w pełni włączyć się w aktywną działalność Stowarzyszenia. Są jednak takie chwile, kiedy nie powinno się i nie można stać z boku. Czasami naprawdę nie potrzeba wiele. Jeśli nie możecie brać udziału w każdej akcji Stowarzyszenia, bądźcie razem w Waszych Sądach, dbajcie o łączące Was relacje. Okazujcie sobie nawzajem wsparcie i solidarność. Być może także w Waszym życiu nadejdzie taki moment, kiedy trzeba wybrać między tym co łatwe, a tym co słuszne. Wtedy znajdziecie wsparcie nie w funkcjach, stanowiskach i u możnych protektorów, lecz w rodzinie, wśród przyjaciół, koleżanek czy kolegów z pokoju lub piętra.

Wszyscy jesteśmy Sędziami Rzeczpospolitej Polskiej, wszyscy składaliśmy to samo ślubowanie, wszyscy przeszliśmy razem ten sam trud, aby dostąpić zaszczytu nominacji sędziowskiej. Bądźmy więc razem, solidarni i nikogo nie zostawiajmy samemu sobie.

IS

Według raportu 15% sędziów spotkało się już z bezpośrednimi naciskami politycznymi, a 90% uważa, że praworządność jest zagrożona. Zaledwie 3% sędziów uznaje, że instytucje po reformach rządu PIS są mniej zależne od wpływów politycznych – ok. 90% uważa KRS, Trybunał Konstytucyjny oraz sądownictwo za bardziej upolitycznione niż wcześniej. Około 30% sędziów słyszała o naciskach politycznych w tym środowisku, a 15% sama tego doświadczyła – wynika z badania na sędziach Stowarzyszenia.

Raport przeprowadzony został na podstawie anonimowych ankiet skierowanych do sędziów w całej Polsce. Wynika z niego m.in., że 80% respondentów uznaje TK za organ nietransparentny, mocno zaangażowany w działalność polityczną, a co za tym idzie, niewypełniającego swojego zadania jako strażnika Konstytucji¹.

IS

¹ Zob. https://iustitia.pl/79-informacje/2597-stan-niezaleznego-sadownictwa-w-polsce-z-per­spektywy-sedziow-raport-stowarzyszenia-sedziow-polskich-iustitia-2018

Stowarzyszenia sędziowskie: Iustitia, Themis, Pro Familia i Stowarzyszenie Sędziów Rodzinnych przyjęły wspólne stanowisko w związku z działaniami Ministra Sprawiedliwości zmierzającymi do podważenia członkostwa Polski w UE.

W oświadczeniu wskazano, że sędziowie RP pozostaną sędziami unijnymi do momentu oficjalnego wyjścia Polski z UE. Ostatnie działania Ministra Sprawiedliwości, zarazem szefa jednej z partii politycznych, prowadzą do nieuznawania polskich wyroków w Europie, a w konsekwencji – rozpoczęcia ścieżki POLEXITU. Decyzja o skierowaniu do kontroli TK części przepisów Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej jest tego wymownym przykładem¹.

IS

¹ Zob. https://iustitia.pl/81-uchwaly/2612-sta­nowisko-stowarzyszen-sedziowskich-w-sprawie-skierowania-przepisow-traktatu-o-funkcjonowaniu-ue-do-trybunalu-konstytucyjnego-i-rozpoczecia-faktycznego-polexitu

W dniu 28.9.2018 r. SSP „Iustitia” zwróciło się do Prezydenta RP Andrzeja Dudy z apelem o wstrzymanie się z decyzjami w sprawie powołania nowych sędziów SN do zakończenia wszystkich postępowań odwoławczych w NSA oraz postępowań o ponowne rozpatrzenie sprawy przez KRS. Pozwoli to na uniknięcie chaosu prawnego oraz zachowanie wiarygodności Sądu Najwyższego Rzeczypospolitej Polskiej, albowiem powołanie kandydatów proponowanych przez KRS, przed wydaniem rozstrzygnięcia przez NSA spotęguje chaos, a przede wszystkim podważy legitymację powołanych sędziów SN. Każdy obywatel będzie miał podstawy do kwestionowania orzeczeń wydanych przez ukształtowany w taki sposób Sąd Najwyższy. Narazi to Państwo Polskie na gigantyczne ryzyko utraty reputacji oraz na konsekwencje finansowe.

IS

W wydanym w dniu 19.10.2018 r. postanowieniu wiceprezes Trybunału, Rosario Silva de Lapuerta, uwzględniła wstępnie – na wniosek Komisji i jeszcze przed przedstawieniem przez Polskę uwag w ramach postępowania w przedmiocie środków tymczasowych – wszystkie wnioski Komisji do czasu wydania postanowienia kończącego postępowanie w przedmiocie środków tymczasowych. Po pierwsze, w odniesieniu do wymogu dotyczącego istnienia fumus boni iuris wiceprezes, nie wypowiadając się co do samego zaistnienia fumus boni iuris, podkreśliła, że argumenty przedstawione przez Komisję nie wydają się na pierwszy rzut oka ani niedopuszczalne, ani oczywiście bezzasadne. Po drugie, jeżeli chodzi o przesłankę dotyczącą pilnego charakteru, wiceprezes zauważyła, że sporne przepisy prawa krajowego zaczęto już stosować ze skutkiem w postaci przeniesienia w stan spoczynku znacznej liczby sędziów SN, w tym Pierwszego Prezesa SN i dwóch prezesów izb. Okoliczność ta, na którą nakłada się dokonane przez Prezydenta RP równoległe zwiększenie liczby sędziów tego sądu z 93 do 120, opublikowanie obwieszczenia o ponad 44 nieobsadzonych stanowiskach w SN, w tym o stanowisku zajmowanym przez jego Pierwszą Prezes oraz powołanie przez Prezydenta RP co najmniej 27 nowych sędziów prowadzi do daleko idącej i natychmiastowej zmiany składu SN, która może ponadto zostać pogłębiona w drodze kolejnych powołań. Po trzecie, wiceprezes rozważyła, czy wyważenie między występującymi interesami przemawia za zarządzeniem środków tymczasowych. Zauważyła, że gdyby skarga o stwierdzenie uchybienia nie została uwzględniona, zarządzenie wnioskowanych środków tymczasowych skutkowałoby jedynie przesunięciem w czasie stosowania spornych przepisów prawa krajowego. W tym kontekście wiceprezes stwierdziła, że zarządzenie takich środków nie jest w stanie poważnie narazić na szwank celu, któremu służą te przepisy. Natomiast, gdyby skarga o stwierdzenie uchybienia została ostatecznie uwzględniona, natychmiastowe stosowanie takich przepisów mogłoby wywołać nieodwracalną szkodę w zakresie prawa podstawowego dostępu do niezawisłego sądu¹.

IS

¹ Postanowienie dostępne na: https://iustitia.pl/nowa-krs-nowy-sn/2631-postanowienie-tsue-z-19-pazdziernika-2018-r-w-przedmiocie-zawieszenia-przepisow-ustawy-o-sadzie-najwyzszym

Jak zapewne pamiętacie z ­naszych komunikatów na przełomie lipca i sierpnia, sędziowie – członkowie naszego Stowarzyszenia wzięli udział w PolAndRock Festival, gdzie prowadzili działalność edukacyjną polegającą m.in. na prezentowaniu symulacji rozprawy cywilnej i karnej. W związku z tym działania dyscyplinarne podjął wobec niektórych z nich zastępca rzecznika dyscyplinarnego sędziów sądów powszechnych, uznając, że użycie w trakcie symulacji stroju urzędowego w postaci togi oraz łańcucha sędziowskiego narusza powagę urzędu i stanowi ujmę godności urzędu sędziego. Same zaś symulacje Pan Rzecznik określił mianem „parodii”. Rzecznik wezwał sędziów do złożenia wyjaśnień. Działanie takie spotkało się ze sprzeciwem zarówno SSP „Iustitia”, jak i przedstawicieli organizacji pozarządowych zaangażowanych w działalność edukacyjną.

Uchwały w tym zakresie podjęły zarządy oddziałów: radomskiego i warszawskiego.

W uchwałach tych wskazano, że sędziowie wyrażają stanowczy sprzeciw wobec działań Zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego Sędziów Sądów Powszechnych Przemysława Radzika, związanych z prowadzeniem czynności wyjaśniających dotyczących udziału sędziego Arkadiusza Krupy w działaniach edukacyjnych podczas festiwalu Pol’and’Rock w sierpniu 2018 r. Sprzeciwiają się określaniu symulacji rozprawy mianem „parodii” i przyjmowaniu, że posłużenie się w czasie jej trwania strojem urzędowym przynosi ujmę godności sędziego.

Członkowie Zarządu Oddziału warszawskiego wskazali, iż: „formułowanie podobnych zarzutów jest w naszej ocenie wyrazem pogardy dla tych, którzy nieodpłatnie poświęcają swój czas i doświadczenie, by w najbardziej czytelny sposób, przybliżać obywatelom – już od najmłodszych lat – wiedzę o ich prawach i obowiązkach, kształtować zdolność upominania się o nie, wzbudzać szacunek dla idei państwa prawa, a także – dla pracy sędziego. Stoimy przy tym na stanowisku, że imprezy masowe – tak jak szkoły i przedszkola – nie są miejscami mniej właściwymi dla tej działalności aniżeli uczelnie i sale sądowe”.

Apelujemy w związku z tym o solidarność z koleżankami i kolegami ­prowadzącymi naprawdę wyjątkową działalność edukacyjną. O kolejnych działaniach Stowarzyszenia w tym przed­miocie będziemy starali się informować na bieżąco.

IS

Forum Współpracy Sędziów zaproponowało sędziom z całej Polski udział w referendum, w którym mogliby oni wyrazić swoją ocenę pracy KRS. Forum apelowało o zwołanie Zebrań sędziów we wszystkich sądach i w ich trakcie wyrażenie opinii przez sędziów poprzez odpowiedź na dwa pytania:

Pytanie 1: „Czy uważa Pan/Pani, że aktualnie funkcjonująca Krajowa Rada Sądownictwa należycie wykonuje swoje zadania określone w art. 186 ust. 1 Konstytucji RP?”

Pytanie 2: „Czy uważa Pan/Pani, że sędziowie – członkowie Krajowej Rady Sądownictwa powinni podać się do dymisji?”

Jak do tej pory w referendum wzięło udział ponad 2500 sędziów ze 112 sądów¹.

IS

¹ Wyniki referendum na: https://iustitia.pl/79-informacje/2630-juz-ponad-1500-sedziow-z-61-sadow-wzielo-udzial-w-referendum-fws