W dniach 18–19.12.2018 r. trzy przedstawicielki SSP „Iustitia” – Dorota Zabłudowska, Olimpia Barańska-Małuszek i Monika Frąckowiak przebywały w Danii na zaproszenie tamtejszego stowarzyszenia sędziów. Pełny raport z wizyty dostępny na stronie www.iustitia.pl1.
IS
1 Zob. https://iustitia.pl/dzialalnosc/opinie-i-raporty/2832-raport-z-wizyty-studyjnej-w-danii-18-19-grudnia-2018r.
22.3.2019 r. Alina Czubieniak SSO w Gorzowie Wielkopolskim została ukarana upomnieniem przez Izbę Dyscyplinarną SN za wydanie prawidłowej decyzji procesowej w sprawie aresztowej. Orzeczenie to zapadło pomimo wyroku uniewinniającego w I instancji i złożenia wniosków o wyłączenie wszystkich sędziów Izby Dyscyplinarnej, a to wobec poważnych wątpliwości natury konstytucyjnej co do prawidłowości obsadzenia Izby, jak również przepisów dotyczących tej Izby.
25.3.2019 r. sędzia Przemysław Radzik podjął czynności wyjaśniające w sprawie możliwego dopuszczenia się przez sędzię Alinę Czubieniak przewinień dyscyplinarnych polegających na uchybieniu godności zawodu, a to w związku z wypowiedziami Pani Sędzi po wyroku Izby Dyscyplinarnej1.
IS
1 Więcej zob. https://iustitia.pl/79-informacje/ 2939-zastepca-rzecznika-dyscyplinarnego-przemyslaw-radzik-podjal-czynnosci-wyjasniajace-w-zwiazku-z-wypowiedziami-w-mediach-pani-sedzi-aliny-czubieniak-ukaranej-w-piatek-za-wydanie-prawidlowego-orzeczenia
13.3.2019 r. Stowarzyszenia sędziowskie i Forum Współpracy Sędziów we wspólnym oświadczeniu wskazali, że w pełni popierają działania pracowników sądów powszechnych i administracyjnych oraz prokuratury zmierzające do podjęcia dialogu i uregulowania ich statusu, w tym przede wszystkim materialnego. Wymiar sprawiedliwości służyć ma każdemu obywatelowi i obywatelce, niezależnie od ich poglądów, czy przynależności partyjnej. Tym samym działania podjęte w celu jego usprawnienia i przyspieszenia rozpoznawania spraw powinny być wolne od bieżących sporów i uwarunkowań politycznych1.
IS
1 Całość stanowiska dostępna na: https://iustitia.pl/83-komunikaty-i-oswiadczenia/2908-wspolne-stanowisko-z-dnia-13-marca-2019-r-stowarzyszenia-sedziow-polskich-iustitia-stowarzysze-nia-sedziow-themis-ogolnopolskiego-stowarzyszenia-sedziow-sadow-administracyjnych-stowarzyszenia-sedziow-rodzinnych-w-polsce-stowarzyszenia-sedziow-rodzinnych-pro-familia-i-forum-wspolpracy-sedziow
Zarząd SSP „Iustitia” z oburzeniem przyjął kolejną wypowiedź Premiera RP dla zagranicznych mediów, która obraża polskich sędziów. Sugerowanie, że przejęcie politycznej kontroli nad sądami było konieczne z powodu korupcji, jest próbą wprowadzenia w błąd europejskiej opinii publicznej1.
IS
1 Stanowisko dostępne na: https://iustitia.pl/79-informacje/2845-stanowisko-zarzadu-ssp-iustitia-w-sprawie-wypowiedzi-premiera-mateusza-morawieckiego-dla-francuskiego-dziennika-le-figaro
Prezes Zarządu SSP „Iustitia” Krystian Markiewicz skierował 19.2.2019 r. list do wiceprzewodniczącego Komisji Europejskiej Fransa Timmermansa w sprawie postępowań dyscyplinarnych prowadzonych wobec polskich sędziów. W odpowiedzi Frans Timmermans obiecał wnikliwe przyglądanie się toczącym się sprawom. Odbiło się to szerokim echem w mediach, zarówno międzynarodowych, jak i polskich.
IS
19.3.2019 r. przed Wielką Izbą TSUE w Luksemburgu odbyła się rozprawa w połączonych sprawach C-585/18, C-624/18 i C-625/18. Zostały one zainicjowane pytaniami prejudycjalnymi polskiego SN z 20.9.2018 r. i 3.10.2018 r. Pytania dotyczą m.in. oceny, z punktu widzenia prawa europejskiego, statusu aktualnie funkcjonującej KRS i Izby Dyscyplinarnej SN. Po zamknięciu rozprawy Trybunał zakreślił Rzecznikowi Generalnemu termin do sporządzenia opinii do 23.5.2019 r.1.
IS
1 Całość relacji zob. https://iustitia.pl/nowa-krs-nowy-sn/2937-przebieg-rozprawy-przed-tsue-z-dnia-19-marca-2019r-w-w-polaczonych-sprawach-c-585-18-c-624-18-i-c-625-18
ten numer Kwartalnika trafia do Was w czasie obrad II Kongresu Prawników Polskich 1.6.2019 r. w Poznaniu.
Największym zadaniem, jakie stoi przed nami, jest ochrona praworządności. Wiem, że po kilku latach życia pod nieustannym politycznym „ostrzałem”, możecie być już zmęczeni, ale nie wolno się poddawać. To nie białej flagi, lecz odważnych postaw oczekują od nas obywatele. Wynika to z badań, które przeprowadzaliśmy i ze spotkań w kilkunastu miastach w ramach tzw. Kafejek Prawnych. Ta inicjatywa spotkań z obywatelami pokazuje, jak daleką drogę pokonaliśmy i jak prężną oraz prestiżową stała się Iustitia. To my nadajemy ton debacie publicznej i to my wyznaczamy kierunki. To na nas zwrócone są oczy Polaków.
Sędziowie w momencie próby zdają egzamin. Byłoby znacznie trudniej, gdyby nie wsparcie obywateli, które w ostatnich latach tak mocno czujemy. Chciałabym podziękować za nie społeczeństwu, jak również chciałabym podziękować tym wszystkim prawnikom, którzy nie zdecydowali się na współpracę z nowym, wrogim demokracji systemem. To wcale nie jest oczywisty wybór. Spójrzmy, co działo się w Turcji czy na Węgrzech. Gdy dziś czytamy, co pisali do nas tureccy sędziowie 3 lata temu, rozumiemy jak ważne jest to, co robimy w Iustitii.
Statystycznie my, sędziowie, mamy ok. 43 lat. Znamy dwie Polski – tę sprzed i po 1989 r. Mamy głęboką świadomość tego, co możemy stracić, pamiętamy jeszcze schyłek PRL i byliśmy świadkami Jesieni Ludów z 1989 r. Nie da się nas kupić ani zastraszyć, nieliczni karierowicze wiedzą, że ich postawa jest napiętnowana i przyjdzie im się z niej tłumaczyć.
Już teraz musimy patrzeć na wyzwania, które stoją przed nami. Nie popadnijmy znów w myślową pułapkę, że wpływ na polityków mamy tylko podczas wyborców. Egzekwujmy to, by wsłuchiwali się w głos obywateli codziennie. Pokażmy, że mamy własne pomysły.
Wychodźmy z własnymi propozycjami, jak zmieniać państwo. Rozmontowywanie państwa prawa w ostatnich latach było dla władzy łatwiejsze, bo ci, którym na praworządności zależy, byli w letargu – zadowoleni z Konstytucji uznawaliśmy, że sama się obroni. Udowodniono nam, że państwo można zdemolować prostymi ruchami. Na szczęście postawiliśmy wyraźny opór. Władza musiała się cofnąć. Nie możemy dopuścić, by ta granica została przesunięta jeszcze dalej.
Do debaty nad zmianami w wymiarze sprawiedliwości powinno włączyć się jak najwięcej instytucji, partii politycznych, mediów. Jeśli wspólnie usiądziemy nad tym, mamy szansę. Bez przemyślenia, w jaką stronę powinniśmy reformować wymiar sprawiedliwości, oddamy pole tym, którzy gotowi są zainicjować kolejne kryzysy państwa prawa i zmiany rozumieją wyłącznie jako zmiany na „stołkach”.
Także Wy, sędziowie czytający te słowa, nie pytajcie, co Iustitia zrobi dla Was, lecz co Wy możecie zrobić dla Iustitii? Mnogość działań, które podejmujemy to zespoły problemowe, opracowujące opinie z zakresu prawa karnego i cywilnego, działalność edukacyjna Fundacji Edukacji Prawnej Iustitia, Społeczna Komisja Kodyfikacyjna tworząca zręby nowego prawa, zespół medialny sprawujący opiekę 24 godziny na dobę i 7 dni w tygodniu nad działalnością informacyjną stowarzyszenia, nasze profile na Facebooku, Twitterze, Instagramie oraz strona internetowa, redagowanie naszego Kwartalnika.
Dla każdego znajdzie się zajęcie, więc nie stójcie, nie czekajcie, pomagajcie.
Bartłomiej Przymusiński
Prezes Oddziału Wielkopolskiego SSP „Iustitia”
Przed Wami pierwszy numer Kwartalnika w 2019 r. To co go wyróżnia, to znaczne rozmiary większości publikowanych tekstów.
Tematem numeru uczyniliśmy artykuł K. Kovacs i K.L. Scheppele pt. „Delikatna natura niezależności sędziowskiej. Nauka z przypadku Węgry i Polska vs. Unia Europejska”. Tytuł mówi sam za siebie. Tekst został pierwotnie opublikowany w czasopiśmie „Communist and Post-Communist Studies” („Legal Change in Post-Communist States: Contradictions and Explanations”, Nr 51/2018). Długo zabiegaliśmy o zgodę na jego przedruk, ale w końcu się udało. W artykule porównano zmiany, które zaszły w węgierskim sądownictwie z tymi, które zachodzą obecnie w naszym kraju. Obraz wyłaniający się z tego porównania jest (delikatnie mówiąc) bardzo niepokojący. Autorki stawiają również pytanie o zdolność Unii Europejskiej do powstrzymania negatywnych procesów dotyczących praworządności w państwach członkowskich.
Drugim obszernym tekstem jest artykuł K. Kremisa, który powinien szczególnie zainteresować sędziów cywilistów. Autor sięgnął po skomplikowane zagadnienie statusu administratora hipoteki w toku egzekucji z nieruchomości, przedstawiając je w sposób wszechstronny, uporządkowany i przystępny. Jest to bardzo ciekawy przykład twórczego spotkania teorii z praktyką.
Na łamach Kwartalnika wielokrotnie publikowaliśmy opracowania dotyczące referendarzy sądowych. Tym razem K. Szary szeroko przedstawiła kompetencje referendarza w postępowaniu karnym, które w codziennej praktyce wymiaru sprawiedliwości są coraz istotniejsze. Niewątpliwą zaletą tej pracy jest praktyczne spojrzenie na wymienione zagadnienie, a także formułowanie na tym tle propozycji zmian w KPK.
Oczywiście nie mogło zabraknąć tekstów w dziale „Prawo ustrojowe”. P. Głogowski zajął się, niezmiennie bardzo interesującym sędziów, zagadnieniem odmowy powołania na urząd sędziego przez Prezydenta RP. Wiele już na ten temat napisano, przywołując różne argumenty przemawiające za możliwością odmowy przez Prezydenta powołania osoby wskazanej przez KRS, bądź też za związaniem Prezydenta wnioskiem Rady. Autor publikowanego artykułu zwrócił szczególną uwagę na negatywny odbiór odmowy uzasadniania przez Prezydenta swoich decyzji i szersze skutki takiego postępowania.
Kwestii powoływania sędziów dotyczy także drugi tekst ustrojowy. Jest to opinia prawna M. Florczak-Wątor i S. Patyry, z której wynika, że procedury konkursowe zakończone niedawnymi nominacjami do Sądu Najwyższego są dotknięte nieważnością.
Z poważaniem,
Tomasz Zawiślak
Zastępca Redaktora Naczelnego
Zakończyło się doroczne XXIV Zebranie Delegatów Stowarzyszenia Sędziów Polskich Iustitia. Sędzia Krystian Markiewicz utrzymał stanowisko Prezesa Stowarzyszenia Sędziów Polskich Iustitia. Około 130 delegatów na Zebraniu Delegatów Iustitii chce jeszcze większego podkreślenia niezależności sądów od polityków. Najważniejsze stowarzyszenia prawnicze, I Prezes SN prof. Małgorzata Gersdorf, organizacje pozarządowe z Draginją Nadażdin z Amnesty International oraz sędziowie powiedzieli głośne „nie” oddawaniu sądów politykom. „Dziś wysyłamy sygnał do wszystkich stron sceny politycznej- powiedział prezes Krystian Markiewicz, który dziś został wybrany na kolejną kadencję prezesem Iustitii -sądy będą od Was niezależne. Będziemy ich bronić nawet wbrew Waszym usiłowaniom wpływu na wyroki.”
„Zamysłem władzy było zdobycie sędziów którzy będą orzekać pod ich dyktando i naszym zadaniem jest to, aby tak się nie stało” – powiedziała na XXIV Zebraniu Delegatów Iustitii w Toruniu. prof. Małgorzata Gersdorf. „Radcowie, adwokaci ryzykują, sędziowie więcej, a najwięcej prokuratorzy – mówił Maciej Bobrowicz, szef samorządu radców prawnych. Mec. Paulina Kieszkowska-Knapik z Inicjatywy Wolne Sądy mówiła „Ludzie oczekują od Was, że to Wy będziecie władzą. Władza jest w Was, ale to Wy musicie w to uwierzyć.”
Jesteśmy przygotowani na coraz większe represje ze strony Ministerstwa Sprawiedliwości i polityków rządzącej partii. Jedność największego stowarzyszenia Iustitia jest najważniejsza i na tym zjeździe została potwierdzona. – mówi Krystian Markiewicz – Delegaci z całej Polski wsparli dalszą walkę o zachowanie niezależności wobec działań polityków. To, co istotne, chcemy być niezależni wobec wszystkich polityków – zarówno tych, którzy rządzą obecnie, jak i w przyszłości. Musimy przed nimi obronić obywateli.
W skład nowego zarządu, obok Krystiana Markiewicza, wybrano sędziów: Tomasza Marczyńskiego, Dorotę Zabłudowską, Joannę Hetnarowicz-Sikorę, Wojciecha Buchajczuka, Bartłomieja Przymusińskiego, Arkadiusza Tomczaka, Tomasza Zawiślaka, Małgorzatę Stanek, Kamila Jarockiego.
Na Zebraniu wręczono Honorowe Odznaki Iustitii siedmu członkom stowarzyszenia, Obywatelską Nagrodą wyróżniono sędziego Igora Tuleyę.
Poniżej zdjęcia:
