W marcu 2014 r. zakończyła się kadencja członków Krajowej Rady Sądownictwa, wybieranych spośród sędziów sądów powszechnych oraz sędziów Sądu Najwyższego. Przedstawiciele zgromadzeń ogólnych sędziów okręgów, na 4-letnią kadencję, która rozpoczęła się 21.3. br., wybrali 7 sędziów: Andrzeja Adamczuka
z SO w Poznaniu, Marię Motylską-Kucharczyk z SO w Łodzi (na drugą kadencję), Gabrielę Ott z SO w Katowicach (na drugą kadencję), Sławomira Pałkę z SR
w Oławie, Ewę Prenetę-Ambicką z SO w Rzeszowie (na drugą kadencję), Janusza Zimnego z SO w Gdańsku (na drugą kadencję) i Waldemara Żurka z SO w Krakowie (na drugą kadencję). Z kolei przedstawiciele zebrań sędziów sądów apelacyjnych, ze swojego grona również na 4-letnią kadencję wybrali 2 sędziów: Andrzeja Niedużaka z SA we Wrocławiu, którego kadencja w Radzie rozpoczęła się 22.3. br. oraz Jana Kremera z SA w Krakowie, którego druga kadencja w Radzie rozpocznie się 29.6. br. W dniu 10.3.2014 r. odbyło się Zgromadzenie Ogólne Sędziów Sądu Najwyższego, podczas którego zostali wybrani: Katarzyna Gonera (na drugą kadencję) i Dariusz Zawistowski. Kadencja Sędziów Sądu Najwyższego w Krajowej Radzie Sądownictwa rozpocznie się 24.3. br. Ponadto, od 28.1.2014 r. drugą kadencję w KRS rozpoczął płk Piotr Raczkowski, sędzia Wojskowego Sądu Okręgowego w Warszawie, wybrany przez Zgromadzenie Sędziów Sądów Wojskowych.

Stowarzyszenie Sędziów Polskich „Iustitia” w wyborach nie rekomendowało oficjalnie żadnej kandydatury.

Na pierwszym posiedzeniu w nowym składzie KRS dokona wyboru nowego Przewodniczącego, gdyż kadencja sędziego Andrzeja Górskiego zakończyła się. (BP)

W dniu 26.2.2014 r. na Zebraniu Przedstawicieli Zgromadzeń Sędziów Okręgów, poza dokonaniem wyboru siedmiu członków Krajowej Rady Sądownictwa, przyjęto siedem uchwał. Cztery pierwsze uchwały opracowane zostały przez Zarząd „Iustitii” i zgłoszone przez jej reprezentantów.

Uchwały zaproponowane przez „Iustitię” dotyczą powołania Komisji Kodyfikacyjnej ds. Wymiaru Sprawiedliwości, sytuacji w samorządzie sędziowskim, odebrania sędziom posiadanych uprawnień do wcześniejszego przejścia w stan spoczynku oraz ordynacji wyborczej do Krajowej Rady Sądownictwa.

Oto najważniejsze fragmenty tych uchwał¹:

Uchwała Nr 1 Zebrania Przedstawicieli Zgromadzeń Ogólnych Sędziów Okręgów w sprawie powołania Komisji Kodyfikacyjnej ds. Wymiaru Sprawiedliwości

Zebranie Przedstawicieli zwraca się do władz wykonawczych, w szczególności Ministra Sprawiedliwości, o niezwłoczne powołanie Komisji Kodyfikacyjnej
ds. Wymiaru Sprawiedliwości.

W ostatnich latach dokonywane są liczne zmiany ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz wydawanych na jej podstawie aktów wykonawczych. Bardzo często kolejna nowelizacja uchyla lub ma uchylać zmiany wprowadzone nowelizacją poprzednią. W Sejmie stale omawiane są coraz to nowe zmiany PrUSP, a niekiedy na jednym posiedzeniu właściwej Komisji lub Izby uchwala się dwie lub trzy odrębne nowelizacje. Dowodzi to jasno, że władze polityczne nie mają żadnej koncepcji reformy sądownictwa, mimo że stale próbują w jego działalność kolejnymi zmianami prawa ingerować (…).

Z tych względów konieczne jest powołanie Komisji Kodyfikacyjnej ds. Wymiaru Sprawiedliwości, przy czym może ona spełnić swoje zadanie tylko pod warunkiem powołania w jej skład, oprócz specjalistów z dziedziny prawa konstytucyjnego i ustrojowego, odpowiedniej reprezentacji władzy sądowniczej. Komisja ta musi opracować nową, jednolitą ustawę ustrojową dla polskiego sądownictwa, która da mu spójną strukturę wewnętrzną i należną pozycję względem pozostałych władz, rozwiązując problemy związane z nadzorem. Obecne prawo o ustroju sądów powszechnych, niespójne i bez przerwy zmieniane dla osiągnięcia doraźnych celów politycznych, nie jest w stanie zapewnić polskiemu wymiarowi sprawiedliwości niezbędnej stabilności prawnej i pozycji ustrojowej. Obywatelom zaś nie daje należytej ochrony prawnej, którą mogą uzyskać tylko w sądach niezawisłych i niezależnych od innych władz.

Uchwała Nr 2 Zebrania Przedstawicieli Zgromadzeń Ogólnych Sędziów Okręgów o samorządzie sędziowskim

Zebranie Przedstawicieli zwraca się do Krajowej Rady Sądownictwa o podjęcie działań skierowanych przeciwko zawartym w projekcie Ministerstwa Sprawiedliwości z 17.1.2014 r. zmianom art. 35 PrUSP, które mają zmniejszyć udział sędziów rejonowych w organach samorządu sędziowskiego.

Władze ustawodawcza i wykonawcza w ostatnich latach ciągle zmieniają proporcje między sędziami sądów okręgowych a rejonowych w organach samorządu. Nowelizacją z 2011 r. przywrócono obowiązującą wcześniej zasadę równowagi liczbowej między tymi grupami. Jednak już obecnie Ministerstwo Sprawiedliwości chce tę równowagę znieść, i to w chwili, gdy w niektórych okręgach zgromadzenia w nowym ­składzie, na skutek niejasnego brzmienia przepisów przejściowych, nie zaczęły nawet działać. Cel, jakim się kierują autorzy kolejnej nowelizacji, jest – poza wolą ograniczania uprawnień sędziów sądów rejonowych – zupełnie niezrozumiały.

Wyrażamy też przekonanie, że samorząd sędziowski nie może wypełniać właściwie swych zadań, albowiem ustawodawca nie chce powołać ogólnopolskiego organu samorządowego, który koordynowałby działania podejmowane na poziomie apelacji i okręgu oraz stanowił reprezentację wszystkich sędziów sądów powszechnych. Wreszcie podkreślamy, że na czele organów samorządowych powinni stać sędziowie pochodzący z wyborów, a nie powoływani przez ministra, gdyż jest
to nie do pogodzenia z konstytucyjną zasadą trójpodziału i równowagi władz.

Krajowa Rada Sądownictwa uchwałą z 17.1.2014 r. w sprawie uhonorowania sędziów, byłych sędziów i sędziów w stanie spoczynku w uznaniu ich postawy
i działalności w latach 1980–1989 ubiegłego wieku, a w szczególności za dochowanie wierności zasadzie niezawisłości sędziowskiej, postanowiła wyróżnić medalem „Zasłużony dla Wymiaru Sprawiedliwości – Bene Merentibus Iustitiae” Sekretarza Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Jerzego Kozdronia – byłego sędziego Sądu Rejonowego w Kwidzynie. Uroczystość wręczenia medalu odbyła się podczas posiedzenia Krajowej Rady Sądownictwa w dniu 4.3.2014 r.

Medale otrzymali również sędziowie Rafał Malarski (Sąd Najwyższy) i Zbigniew Cendrowski (Sąd Apelacyjny w Warszawie). (BP)

W dniu 4.2.2014 r. odbyła się debata na temat pracy sądów gospodarczych, organizowana przez Zespół ds. Prawa Cywilnego Stowarzyszenia Sędziów Polskich „Iustitia”. Udział w niej wzięli sędziowie, jak i przedstawiciele innych profesji prawniczych, pracowników sądów i organizacji związanych z podmiotami prowadzącymi działalność gospodarczą. (BP)

W dniu 14.3.2014 r. odbyła się debata na temat orzekania przez sądy o kontaktach rodziców z dzieckiem i realizacji tych rozstrzygnięć, organizowana przez Zespół
ds. Prawa Cywilnego Stowarzyszenia Sędziów Polskich „Iustitia” przy współpracy ze Stowarzyszeniem Sędziów Rodzinnych w Polsce. Jej celem była wymiana doświadczeń pomiędzy sędziami a naukowcami, mediatorami, kuratorami i biegłymi orzekającymi w sprawach rodzinnych. W czasie debaty prof. ­Jacek ­Wierciński
z Instytutu Prawa Cywilnego Uniwersytetu Warszawskiego wyraził pogląd de lege ferenda, że należałoby sprawy opiekuńcze włączyć do katalogu spraw, od których przysługuje kasacja do Sądu Najwyższego, co pozwoliłoby uchwycić specyfikę i subtelności spraw rodzinnych oraz wzbogaciło orzecznictwo. Większość osób zabierających głos zgadzało się z postulatami stosowania mediacji w jak najszerszym zakresie w sprawach dotyczących uregulowania kontaktów rodziców z dziećmi. Przedstawicielka Komitetu Ochrony Praw Dziecka wspomniała o możliwości jej organizowania nieodpłatnie dzięki pozyskiwaniu środków z programów unijnych. (BP)

W listopadzie 2012 r. Stowarzyszenie Sędziów Polskich „Iustitia” zwróciło się do Minister Edukacji Narodowej o niezwłoczne wycofanie ze szkół podręcznika „Wiedza o społeczeństwie”. Podręcznik, którego autorami są Elżbieta Dobrzyc­ka i Krzysztof Makara, przeznaczony dla uczniów gimnazjum (13–15-latków) Sejm, Senat, Radę Ministrów traktował z szacunkiem, natomiast przy omówieniu sądów powołano tekst źródłowy jednego z tygodników, według którego sędziowie tolerują w swoim środowisku sędziów złych i skorumpowanych, kierują się klanową solidarnością, a ponadto pracują opieszale i leniwie, a to dlatego, że ich wynagrodzenia nie zależą od ilości wydawanych wyroków. W dniu 6.2.2014 r. Stowarzyszenie otrzymało odpowiedź z Ministerstwa Edukacji Narodowej, z której wynika, że wobec rozbieżności w opiniach rzeczoznawców Ministerstwo Edukacji Narodowej, mając na względzie doskonalenie treści podręcznika, zwróciło się do Wydawnictwa
o przedstawienie stanowiska odnośnie wprowadzenia zmian w podręczniku. Wydawnictwo zadeklarowało, że fragment podręcznika dotyczący polskich sądów, zostanie w następnym wydaniu publikacji zastąpiony innym fragmentem. (BP)